به‌ویژه اگر گذرتان هنگام شب به این خیابان‌ها بیفتد، این روشنایی جذاب، چشم‌ها را خیره می‌کند. در تمام فروشگاه‌ها کیپ تا کیپ لوستر چیده شده و بسیاری از آنها نیز از سقف آویزان شده و درخشش خاصی را به این دو خیابان بخشیده‌اند. خیابان لاله‌زار و میدان ۱۵ خرداد، بورس فروش لوستر و لوازم روشنایی است که می‌توان با هر بودجه‌ای لوستر متناسب با آن را انتخاب کرد، اما از سوی دیگر، برای یافتن لوسترهای لوکس و گران‌قیمت نیز باید به خیابان شریعتی سری بزنید.
، این خیابان مملو از فروشگاه‌های لاکچری با لوسترهایی با طراحی‌های منحصربه‌فرد است که چشم هر خریداری را خیره می‌کنند، اما نکته‌ای که در این سه بورس فروش لوستر مشابه است، لوسترهای وارداتی و به‌ویژه چینی است که برای فروش در معرض دید قرار گرفته‌اند. لوسترهای چینی، ظاهر متناسب و زیبا برای معماری ایرانی ندارند و علاوه بر آن از لحاظ مواد اولیه نیز استانداردهای لازم در آنها رعایت نشده است. همچنین ورود اقلام چینی به بازارهای داخلی سد راه توسعه و حضور تولیدات ایرانی در بازارهای جهانی است، اما با وجودی که لوسترهای چینی از کیفیت پایینی در به‌کارگیری مواد اولیه در ساخت بهره‌مند هستند و ضمانتی برای محصولاتش نیست، اما به دلیل قیمت پایین رقیب لوستر ایرانی شده است. این در حالیست که لوسترهای ایرانی هم دارای تنوع و جذابیت‌های مخصوصی است و مشتریان خاص خود را هم دارد. همچنین نقطه قوت لوسترهای ایرانی کیفیت بسیار بالای آنهاست و نقطه ضعف‌شان طراحی یکنواخت و قدیمی که البته خیلی‌ها با این نظر موافق نیستند. مدل‌ها و طرح‌های زیادی از سوی سازنده‌های داخلی ارائه می‌شود که بسیار متنوع و زیباست. ضمن اینکه کارهای ایرانی دارای ضمانتنامه از ۳ تا ۱۰ ساله هستند، ولی اجناس رنگ و لعاب‌دار خارجی به‌خصوص چینی هیچ گارانتی‌ای ندارند و صاحب اول و آخرش خریدار کم‌پول است. مشکل عمده این صنعت مثل بیشتر صنایع تولیدی، رکود و عدم حمایت دستگاه‌های اجرایی از بخش تولید است. این صنعت توان اشتغالزایی فراوانی دارد که اگر حمایت‌های لازم از تولیدکنندگان صورت بگیرد، به رونق بسیار خوبی در این زمینه خواهیم رسید. همچنین از ویژگی مهم چنین مشاغلی این است که از افراد دارای مهارت استفاده می‌شود و افراد متخصص در شاخه‌های مختلف ساخت لوستر در این بازار حضور دارند، بنابراین با ادامه روند نامناسب تولید، نیروی ماهر بازار کار را بیکار می‌کنیم.
هزینه تولید در ایران ۴ تا ۵ برابر بالاتر است
اکبر نمکی، تولید‌کننده
مصرف‌کنندگان داخلی نباید فریب ظاهر لوسترهای وارداتی به‌ویژه از کشور چین را بخورند چرا که این محصولات به هیچ‌وجه کیفیت نداشته و یک بار مصرف هستند و از استاندارد کافی نیز برخوردار نیستند. در حال حاضر بازار لوستر از اجناس وارداتی اشباع شده است و به جرات می‌توان گفت که ۹۰ درصد لوسترهای موجود در بازار چینی هستند. اجزای این لوسترها به کشور وارد می‌شوند که برخی از آنها کپی محصولات با کیفیت خارجی است که گاهی با قیمت بالاتر از محصول اصلی نیز به فروش می‌رسند. تولیدکنندگان چین و ترک رقیب تولیدکنندگان ایرانی در صنعت لوستر هستند و این در حالیست که هزینه تولید ما بالاتر از ترکیه است و در مقایسه با چین نیز، هزینه تولید در ایران ۴ تا ۵ برابر بالاتر است.
یکی از مشکلات تولیدکنندگان در این رقابت نابرابر، پرداخت مالیات بر ارزش افزوده است. طبق قانون مالیات بر ارزش افزوده واحدهای صنعتی که برق مصرفی آنها بالای ۵۰ آمپر باشد، ملزم به پرداخت مالیات بر ارزش افزوده هستند اما واحدهای کوچک‌تر از پرداخت این مالیات معاف اند. این در حالیست که در کشورهای دیگر اینطور نیست و تولیدکننده‌ای که اشتغالزایی بیشتری داشته باشد مشمول معافیت مالیاتی می‌شود. از سوی دیگر، تنوع مواد اولیه مورد نیاز این صنعت بسیار زیاد است به‌طوری که بیش از هزار نوع ماده اولیه در صنعت لوسترسازی مصرف می‌شود. به همین دلیل خرید عمده برای همه واحدها کار دشواری است و در ضمن مشارکت کردن بین واحدهای تولیدی نیز به راحتی امکان‌پذیر نیست. ورق آلومینیوم، ورق برنج، ورق مس، ورق روی و آهن از جمله مواد اولیه مورد نیاز صنعت لوسترسازی است.
قبضه بازار با لوسترهای یک بار مصرف چینی
حسین مهدوی‌پور، فروشنده لوستر
کشورهای چک، اتریش، ایتالیا و آلمان از پیشگامان صنعت لوسترسازی هستند و ایران نیز با توجه به کیفیت و قیمت مناسب کالاهای تولیدی خود در این بخش توانسته است بازار مصرف کشورهای خاورمیانه را در دست بگیرد. این جایگاه خوب لوستر ایران در عرصه بین‌المللی درحالیست که اغلب خریداران داخلی به علت قیمت پایین لوسترهای چینی چشم‌های‌شان را روی کیفیت بالای لوسترهای ایرانی بسته‌اند و لوستر چینی را خریداری می‌کنند. به عبارت دیگر، لوسترهای چینی که به تدریج بازار لوستر ایران را قبضه می‌کنند، همگی یک بار مصرف هستند.
همچنین بسیاری از این لوسترها به دلیل نبود قطعه، نداشتن گارانتی و خدمات پس از فروش قابل تعمیر نیستند و این در حالیست که به علت عدم به‌کارگیری مواد اولیه مرغوب خیلی زود خراب می‌شوند. در حال حاضر بسیاری از فعالان این صنف به علت واردات لوسترهای چینی حرفه لوسترسازی را رها کرده‌اند. لوسترهای چینی تا حد زیادی از فروش و صادرات لوسترهای ایرانی جلوگیری کرده است. این لوسترها ظاهر متناسب و زیبا برای معماری ایرانی ندارد و علاوه بر آن از لحاظ مواد اولیه نیز استانداردهای لازم در آنها رعایت نشده است. در بسیاری از لوسترهای چینی، پلاستیک فشرده به جای برنز و برنج مورد استفاده قرار می‌گیرد که استحکام لازم را برای این کالا ندارد.
متاسفانه خریداران بیش از آنکه به کیفیت و زیبایی لوستر توجه کنند به قیمت آن توجه دارند و این در حالیست که اگر بتوانند قطعات لوسترهای وارداتی را پیدا کنند باید چند برابر قیمت خرید را برای تعمیر هزینه کنند. گرانی مواد اولیه به همراه گسترش فعالیت واسطه‌ها آنقدر به این صنف ضرر زده است که تعدادی از تولیدکنندگان این حرفه مجبور به تغییر دادن شغل خود شده‌اند.
کیفیت بالای لوستر ایرانی با ضمانتنامه ۱۰ ساله
احمد رحمانی، رئیس اتحادیه تهیه‌کنندگان و فروشندگان بلور، چینی و لوستر
طی سال‌های گذشته، کارخانه‌های فعال در این حوزه حدود ۳۰ درصد از نیروهای خود را تعدیل کرده‌اند، چرا که هزینه‌های سنگینی به این کارخانه‌ها تحمیل شده است. بنابراین اگر قرار بر آن باشد که در حوزه‌های مختلف اشتغالزایی شده و به تولید داخل توجه شود، راهکارهای مختلفی پیش روی دولت قرار دارد که قطعا دولتمردان بر این موارد اشراف دارند.
اگر دولتمردان تمایل به ایجاد اشتغال داشته باشند، لازم است امتیازاتی برای بخش تولید در نظر گرفته شده و راه‌های سوءاستفاده را ببندند. در نظر گرفتن امتیازهای مادی می‌تواند راهی برای سوءاستفاده باشد اما اگر راهکارهایی مانند کاهش مالیات یا کاهش هزینه‌های مختلفی چون هزینه‌های تامین انرژی یا بیمه و … مورد توجه قرار گیرد، بار سنگینی که به واسطه این بخش‌ها به دوش کارخانه‌ها اعمال شده سبک‌تر می‌شود. قطعا در شرایطی که کارخانه‌ها یک سوم تا یک چهارم نیروهای خود را تعدیل کرده‌اند، در نظر گرفتن راهکارهای مناسب برای تولید بیشتر آنها می‌تواند حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد بیکاری را کاهش دهد.
اکنون مواردی مانند بیمه و دارایی یا هزینه‌های تامین انرژی واقعا به نوعی مشکل برای کارخانه‌ها تبدیل شده است. این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که از نظر کیفیت در محصولات ایرانی پیشرفت خوبی صورت گرفته و اکنون اعضای ما در این اتحادیه می‌توانند از نظر کیفیت با نمونه‌های خوب دنیا رقابت کنند.
کشورهای مختلف مشوق‌هایی را برای شرکت‌های خود در نظر می‌گیرند تا آنها بتوانند صادرات داشته باشند. به عنوان مثال اکنون برخی دولت‌ها اینگونه اعلام می‌کنند که اگر شرکتی یا کارخانه‌ای بتواند صادرات داشته باشد، ۷ تا ۸ درصد یارانه برای آن در نظر گرفته خواهد شد. به همین دلیل ممکن است کارخانه‌های برخی کشورها حتی ۲ تا ۳ درصد با قیمت پایین‌تر اجناس خود را در بازار ارائه کنند تا بتوانند از یارانه‌های دولت خود بهره بگیرند. اکنون در صنف چینی، بلور و لوستر شاید ۵۰ تا ۶۰ درصد محصولاتی که در بازار عرضه می‌شود، نمونه‌های خارجی است.
این اتفاق در شرایطی رخ می‌دهد که حتی ممکن است در موارد متعدد کیفیت محصولات ایرانی به مراتب بهتر از نمونه‌های خارجی به‌خصوص اجناس چینی باشد اما در هر صورت به دلیل شرایط دشواری که در رقابت وجود دارد، اجناس ایرانی مشتری کمتری دارند. اکنون کیفیت لوستر ایرانی به گونه‌ای است که برای آن حتی ضمانتنامه ۱۰ ساله ارائه می‌شود.
بدین‌ترتیب اگر حمایت‌های مختلفی از این صنف صورت بگیرد، قطعا تولیدکنندگان ما می‌توانند شرایط بهتری را تجربه کنند. در حوزه چینی و بلور نیز شرایط به همین شکل است و اکنون ما حتی کارخانه‌هایی داریم که تولیدات آنها می‌تواند با نمونه‌های اروپایی رقابت کند اما با توجه به قیمت تمام‌شده کالا شاید رقابت در این بازار بسیار سخت شود. در سال گذشته حتی فروش شب عید این صنف نیز فروش جالبی نبوده و مردم نسبت به خرید کالاهای مورد نیاز خود از دستفروشان استقبال بیشتری کردند چرا که قیمتی که در این بخش عرضه می‌شود به مراتب پایین‌تر بوده و قدرت خرید مردم بیشتر است.
