وقتی گرانی، معیشت مردم را تهدید می‌کند/ افزایش ۳۰ تا ۹۰ درصدی محصولات خوراکی پرمصرف تنها در چندماه

تازه ترین گزارش مرکز آمار ایران حکایت از آن دارد که در مهر ماه سالجاری، برنج ایرانی درجه یک و ماکارونی بیشترین افزایش قیمت را در میان اقلام خوراکی در مقایسه با شهریور ماه داشته‌اند.

«بازتاب گهر»؛ زهره علامی، بررسی های میدانی نشان می دهد که قیمت هر کیلوگرم برنج ایرانی به ۵۳ هزار تومان رسیده است، این محصول در مهرماه پارسال به طور متوسط ۲۹ هزار و ۱۰۰ تومان فروخته می شد اما مهر امسال متوسط قیمت آن ۴۷ هزار و ۱۰۰ تومان بود.

علاوه بر رشد ۶۲ درصدی قیمت برنج، هر بسته نیم کیلویی ماکارونی هم طی چند ماه اخیر نزدیک به ۲ هزار تومان گران شده و به بیش از ۸ هزار تومان رسیده، براساس گزارش های رسمی قیمت ماکارونی در مهرماه امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته نزدیک به ۳۰ درصد رشد کرده است.

افزایش قیمت مواد خوراکی در ماه های اخیر آنچنان روند صعودی را در پیش گرفته که بر اساس گزارش مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ، متوسط قیمت حدود ۷۱ درصد از این اقلام از مرحله بحرانی عبور کرده است.

مرحله بحرانی، مرحله‌ای است که طی آن قیمت کالاها ماهانه ۲ درصد و سالیانه ۲۴ درصد رشد می کند؛ این مرحله، زنگ خطری است که نشان می‌دهد قیمت‌ها از کنترل خارج شده ‌و آماده جهش‌های تورمی است.

دلیل افزایش قیمت اقلام خوراکی

مرداد ماه امسال دبیر اتحادیه بنکداران مواد غذایی در اظهاراتی از رشد ۳۰ تا ۹۰ درصدی قیمت مواد غذایی پر مصرف از ابتدای سال خبر داد، به گفته قاسمعلی حسنی با افزایش هزینه تولید، قیمت محصولات غذایی پرمصرف هم رشد کرده است.

براساس اظهارات این فعال صنایع غذایی دلیل رشد افسارگسیخته قیمت مواد خوراکی در سال جاری این است که قیمت مواد اولیه تولید محصولات کشاورزی مانند سم، کود و بذر و همچنین مولفه‌های تاثیرگذار در هزینه تمام شده مواد غذایی همانند دستمزد کارگر و حمل و نقل و … رشد چشمگیری داشته بنابراین روند صعودی قیمت مواد غذایی هم اجتناب‌ناپذیر است.

البته افزایش قیمت مواد خوراکی فقط محدود به ایران نمی شود بلکه آخرین گزارش سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO)، حاکی از آن است که قیمت مواد غذایی به اوج جهانی جدیدی رسیده و بالاترین سطح خود از ماه جولای ۲۰۱۱ را تجربه می کند و از افزایش ۳۰ درصدی ثبت شده در سال گذشته هم بالاتر رفته است.

یعنی در شرایطی که طی ماه‌های گذشته اغلب کالاهای اساسی در ایران با تورم جدی روبرو شدند، در سطح جهانی هم روند قیمت اقلام خوراکی رو به رشد بوده است.

نگاهی به قیمت کالاهای اساسی

با توجه به روند صعودی قیمت اقلام خوراکی پرمصرف در ماه های گذشته، در این گزارش نگاهی به قیمت و رشد این اقلام در ماه های اخیر داریم، از جمله مواد غذایی پر مصرف کره است که در چند ماه گذشته با ۳۰ درصد افزایش قیمت مواجه شده، همچنین خرما هم رشد ۳۰ درصدی را تجربه کرده است.

از دیگر کالاهای اساسی خوراکی روغن است که ۳۵ درصد افزایش قیمت داشته، قیمت حبوبات هم بین ۳۰ تا ۳۵ درصد رشد کرده است، شکر  هم یکی از محصولاتی است که در مرداد ماه امسال رکورد بیشترین افزایش قیمت را داشت و ۹۰ درصد رشد کرد.

برنج خارجی هم از جزو آن اقلام خوراکی محسوب می شود که طی ماه های اخیر افزایش قیمت داشته و همپای برنج ایرانی گران شده است، در حال حاضر قیمت هر کیلوگرم برنج هندی که پرمصرف ترین برنج خارجی در کشور محسوب می شود در مهر ماه بین ۲۶ تا ۳۰ هزار تومان قیمت گذاری شده و نسبت به مدت مشابه سال قبل نزدیک به ۲۵ درصد رشد کرده است.

ضرورت کنترل تورم

رشد قابل توجه قیمت کالاهای اساسی به ویژه در ماه های اخیر موجب شده که بسیاری از کارشناسان اقتصادی بارها درباره وقوع یک تورم غیرقابل کنترل در اقتصاد ایران هشدار دهند.

درواقع بررسی متغیر‌های اقتصاد کلان ازجمله رشد نقدینگی، افزایش کسری بودجه و همچنین کاهش تولید ملی، حاکی از آن است که احتمال ایجاد یک تورم غیرقابل کنترل در اقتصاد کشور دور از انتظار نیست.

با توجه به اینکه تامین کالاهای اساسی یکی از نیازهای اولیه جامعه محسوب می شود، بنابراین مهم‌ترین نوع تورم، رشد اقلام خوراکی است و افزایش قیمت این اقلام حتی می‌تواند بنیان‌های یک جامعه را با چالش روبرو کند.

در این شرایط، همچنان تورم اقلام خوراکی ادامه دارد و به‌نظر نمی‌رسد که دولت جدید هم برنامه‌ای برای کنترل آن داشته باشد درواقع با وجود آنکه رئیس جمهوری در اواخر شهریور ماه سالجاری به وزرای اقتصادی و ستاد هماهنگی اقتصادی دولت ماموریت داد که به معیشت و تورم رسیدگی کنند اما همچنان قیمت کالاهای اساسی روند رو به رشدی را سپری می کنند.

در حال حاضر و با توجه به اینکه این قیمت‌ اقلام خوراکی از مرحله بحرانی عبور کرده، دولت باید هر چه سریعتر رشد نرخ ارز و انتظارات تورمی ناشی از آن را که بر قیمت کالاهای اساسی اثرگذار است، کنترل کند تا دامنه گرانی ها بیش از این افزایش نیابد.