وزیر اقتصاد و دارائی عربستان در خصوص قراردادهای منعقد شده با آمریکا گفت: ما فقط به دنبال خرید تسلیحات و یا تکنولوژی نیستیم بلکه می خواهیم تکنولوژی ساخت آنها نیز به داخل انتقال پیدا کند و آنها بومی سازی شود.
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و تسخیر سفارت آمریکا در تهران روابط دو کشور قطع و شعار مرگ بر آمریکا به اصلی‌ترین شعار در فضای سیاسی کشور تبدیل شد.
اما امروز نزدیک به ۴۰ سال از آن تاریخ گذشته و تغییر رفتار و سیاست دانشجویان بالا رونده از دیوار سیاست هم نتوانسته روابط دو کشور را احیا کند کما اینکه در این مدت نیز آمریکا نیز به طرق مختلف تلاش کرده به نظام اسلامی ضربه بزند.
از نظر آمریکایی‌ها خلیج فارس به عنوان منطقه‌ای که ۴۰ درصد انرژی دنیا را تامین می کند باید توسط یک شریک مطمئن اداره شود. از هنگاهی که ایران تغییر ایدئولوژی داد از نظر آمریکایی‌ها عربستان جدی‌ترین جایگزین جدی محسوب شد.
همکاری‌های آمریکا و عربستان، در سال‌های اخیر همواره در بالاترین سطح بوده و این امر به لطف ماجراجوی‌های رئیس دولت نهم و دهم و رشد ایران‌هراسی، افزایش پیدا کرد.
حجم مبادلات تجاری آمریکا و عربستان
بنا بر آمار اعلام شده از سوی بانک جهانی در سال ۲۰۱۶ آمریکا ۱۸ میلیارد دلار کالا به عربستان صادر کرد و این کشور، دومین صادر کننده کالا به عربستان است.
از سوی دیگر عربستان نیز در همین سال ۱۸ میلیارد دلار به این کشور صادرات داشته و آمریکا سومین مقصد صادرات عربستان پس از چین و ژاپن بوده است.
در حوزه نفتی همکاری دو کشور از سال ۱۹۳۲ آغاز شد و شرکت اکسون موبیل توانست امتیاز حفاری را از پادشاه وقت کسب کند. در حال حاضر آمریکا اصلی ترین سرمایه گذار خارجی در عربستان است به طوری که در سال ۲۰۱۵ حجم سرمایه گذاری این کشور به ۴۰ میلیارد دلار رسیده است.
معادله چند مجهولی به نام ترامپ و حل آن
برجام به امضا رسید اما انتخابات آمریکا با چالشی به نام ترامپ مواجه شد که در دوران تبلیغاتش هیچ ابایی از اسلام ستیزی و عرب‌ستیزی نداشت به طوری که در مناظره سوم خود به هیلاری گفت شما چطور از حقوق زنان صحبت می کنید در حالیکه بنیاد شما از امارات و قطر پول گرفته است؟ همین سخنان بود که اعراب را تکان داد و آنها را مجبور کرد که به دنبال پیدا کردن راهی برای نزدیکی به آمریکا باشند بر همین اساس از خاصیت تاجر بودن ترامپ استفاده کردند و معامله ای برد-برد ترتیب دادند.
این معامله آنقدر برای ترامپ شیرین بود که تصمیم گرفت اولین سفر خارجی خود را از عربستان آغاز کند تا به رقبای دموکرات خود نشان دهد که همین ابتدا گام های بزرگی را برداشته است. اما چیزی که بیشتر در رسانه‌ها به آن توجه شده این است که عربستان ۱۱۰ میلیارد دلار به آمریکا پول داده است که از آن تسلیحات بخرد و این یک معامله یک طرفه بوده در صورتی جزئیات سندهای امضا شده چیز دیگری می‌گوید.
جزئیات قراردادهای امضا شده
بنا بر سندهای امضا شده طرفین ۴۶۰ میلیارد دلار قرارداد همکاری امضا کردند که ۱۱۰ میلیارد دلار آن که بیشتر آن نظامی است، فوری اجرا خواهد شد. این سندها عبارتند از:
*آرامکو- همکاری در بخش شرکت‌های نفتی ۵۰ میلیارد دلار
*جنرال الکتریک – همکاری در زمینه صنایع و معادن ۱۵ میلیارد دلار
*اکسون موبیل و سابک – همکاری در زمینه پتروشیمی
*لاکهید مارتن – راه‌اندازی خط تولید ۱۵۰ فروند هلیکوپتر پیشرفته بلک‌هوک اس ۷۰
*جنرال داینامیکس بومی‌سازی طراحی و تولید خودروهای جنگی زرهی
*ساخت دکل‌های حفاری دریایی – ۷ میلیارد دلار
*شرکت نابورز – توسعه همکاری‌های مشترک حفاری‌های نفتی – ۹ میلیارد دلار
*آرامکو و نشنال اویل‌ویل – همکاری‌های مشترک جدید در زمینه‌های نفتی – ۶ میلیارد دلار
*ویدزوفورد – بومی‌سازی ابزارآلات و خدمات چاه‌های نفتی – ۲ میلیارد دلار
*دوا کیمیکال – ساخت کارخانه پلیمر و مطالعه پروژه‌های جدید
*مکدیرموت – بومی‌سازی ابزارآلات و خدمات آرامکو – ۲٫۸ میلیارد دلار
*هانی‌ول – همکاری با پروژه‌های آرامکو – ۳٫۶ میلیارد دلار
*بویینگ – نوسازی و به روزرسانی ناوگان هواپیمایی عربستان سعودی
*جاکوبز انجینیرینگ – همکاری‌های نفتی – ۲۵۰ میلیون دلار
اینها بخشی از سندهای امضا شده بین مقامات دو کشور است این درحالی است که محمد الجدعان وزیر اقتصاد و دارائی عربستان در حاشیه این قراردادها اظهار داشت: ما فقط به دنبال خرید تسلیحات و یا تکنولوژی نیستیم بلکه می خواهیم تکنولوژی ساخت آنها نیز به داخل انتقال پیدا کند و آنها بومی سازی شود.
وی ادامه داد: به طور مثال خط تولید هلیکوپتر بلک هوک به عربستان انتقال پیدا خواهد کرد و باعث ایجاد اشتغال چهار هزار و پانصد نفر خواهد شد ما امیدواریم با اجرایی شدن این قراردادها نرخ بیکاری را تا سال ۲۰۲۰ به زیر ۷ درصد برسانیم این در حالیست که نرخ بیکاری این کشور در حال حاضر ۱۲ درصد است و مهمترین معضل کشور را با سرمایه گذاری مشترک آمریکا و عربستان حل کنیم.
الجدعان تصریح کرد: صنایع نظامی سعودی با شرکت ریثون قراردادی در حوزه سامانه‌های دفاع هوایی، تسلیحات هوشمند، سامانه‌های C4I، دفاع سایبری و سپر موشکی به امضا رسانده ضمن آنکه در زیر مجموعه همین کمپانی شرکتی دیگر به اسم ریثون عربی با مالکیت ۱۰۰ درصدی عربستان ایجاد شده که به بومی سازی این سامانه ها و انتقال تکنولوژی آنها کمک کند.
با امضای این قراردادها علاوه بر فروش تسلیحات و تکنولوژی مرتبط به آنها به ارزش ۱۱۰ میلیارد دلار آمریکا متعهد می گردد که تا سال ۲۰۳۰ ۲۸۰ میلیارد دلار در عربستان سعودی سرمایه گذاری کند.ضمن آنکه به لحاظ نظامی این کشور به قدرت بلامنازع منطقه تبدیل خواهد شد به طوریکه اسرائیل از این بابت ابراز نگرانی کرده است.
