تردد ۷ میلیون مسافر به مناطق آزاد در ایام نوروز نشان می‌دهد، سهم مهمی از واردات کالای مصرفی به اسم کالای همراه مسافر از این مناطق خارج شود.
بر اساس اعلام رسمی دولت، در ایام نوروز هفت میلیون و ۴۷۳ هزار نفر مسافر به مناطق آزاد کشور تردد داشته‌اند. بیشترین تعداد مسافر در مناطق آزاد نوردوز ، ارس، ماکو و خدا آفرین تردد داشتند و مجموع مسافران ورودی و خروجی در این مناطق سه میلیون و ۳۴۹ هزار نفر بود. در رتبه بعدی منطقه آزاد قشم قرار دارد که در این ایام یک میلیون و ۵۱۵ هزار مسافر ورودی و خروجی به این مناطق تردد کرده اند.
همچنین منطقه آزاد ماکو با ۸۰۰ هزار نفر، منطقه آزاد اروند با ۷۰۰ هزار نفر، منطقه آزاد کیش با ۵۱۳ هزار نفر و منطقه آزاد انزلی با ۵۹۶ هزار نفر در رتبه های بعدی قرار دارند.
بر پایه گزارش گمرک ایران، میزان ورود و خروج مسافران به گمرکات نوردوز و جلفا به تعداد ۷۹هزار نفر، بیله سوار ۲۰هزار نفر، اینچه برون یک هزار و ۶۲۳، پرویز خان چهار هزار و ۳۸۵ نفر، گمرک رازی ۱۰۳ هزار و ۷۹۸ نفر، آستارا ۴۰ هزار و ۶۱۲ نفر، بازرگان ۱۲۳ هزار نفر و فرودگاه امام خمینی (ره) ۵۲۶ هزار نفر بوده است.
روز گذشته سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز از سهم ۴۰ درصدی مبادی ورودی و مناطق آزاد در قاچاق کالا خبر داد. پیش از این خورشیدی به قاچاق ۳ میلیارد دلار کالا از مناطق آزاد اشاره کرده بود. اما یک محاسبه سر انگشتی از حمل کالای همراه مسافر در مناطق آزاد نشان می‌دهد، اگر هر مسافر به میزان یک چمدان کالا از این مناطق به سرزیمن اصلی حمل کرده باشد یک رقم باور نکردنی از قاچاق قانونی بدست می‌آید.
در واقع با در نظر گرفتن ۲۰ کیلو کالا (که قسمت مهمی از آن پوشاک است) به عنوان کالا همراه هر مسافر، می‌توان به رقمهای تقریبی چندین هزار تنی کالای خارج شده آنهم در طی ۱۵ روز رسید که یک رقم بسیار بزرگ است.
آمار رسمی واردات پوشاک سال۹۵؛ کمتر از ۶۰۰۰تن
از سوی دیگر آمار واردات رسمی پوشاک کشور(بر اساس اطلاعات موجود و مقدماتی) در یازده ماهه سال ۱۳۹۵ ، بیش از ۵۷۰۰ تن و به ارزش حدود۵۳ میلیون دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته، از نظر وزنی ۲۱۱٫۵ و از نظر ارزشی ۳۶۹ درصد افزایش داشته است.از این میزان، واردات رسمی پوشاک از کشور ترکیه طی همین مدت حدود ۱۵۰۰ تن به ارزش ۱۸ میلیون دلار می باشد.
واردات ۵۰ میلیون دلار البسه، تنها از دو منطقه آزاد
همچنین مقایسه ارقام اطلاعاتی رسمی پوشاک وارده به منطقه و خارج شده از آن مشخص می شود، میزان البسه وارداتی به مناطق آزاد تجاری- صنعتی مرتبط از جمله منطقه آزاد ماکو و منطقه آزاد ارس-جلفا، مناطق آزاد بندرانزلی و حسن رود در یازده ماهه بالغ بر۱۷۰ میلیون دلار بوده که از این میزان واردات رسمی پوشاک با پرداخت حقوق ورودی به ارزش حدود ۲۴ میلیون دلار برآورد نمود و مابقی به ارزش ۵۰ میلیون دلار به صورت مسافری به کشور وارد می گردد.
دور زدن ۷۰ درصد حقوق و عوارض، با واردات پوشاک از طریق منطقه آزاد
البته نباید این نکته را فراموش کرد، واردات رسمی پوشاک به کشور در حال حاضر شامل پرداخت ۵۵ درصد حقوق ورودی، ۹ درصد مالیات ارزش افزوده، پرداخت ۵/. درصد عوارض هلال احمر، ۴ درصد مالیات علی الحساب و همچنین اخذ مجوزهای قانونی مترتب به واردات کالا از جمله مجوز استاندارد و مجوز ثبت سفارش می باشدکه عملاً کالاهای وارده از مناطق آزاد بصورت مسافری بدون پرداخت مبالغ ذکر شده و یا حداکثر با پرداخت عوارض ۱۰ درصدی بصورت مسافری از مناطق ترخیص و وارد سرزمین اصلی می گردند و این اقدام منجر به کاهش توان رقابتی صنایع نساجی در داخل کشور شده است. لازم به ذکر است، ایران دارای هفت منطقه آزاد تجاری- صنعتی شامل کیش، قشم، چابهار، ارس، انزلی، اروند و ماکو و نیز ۶۴ منطقه ویژه اقتصادی است.
ترکها به توافق تجارت ترجیحی هم راضی نیستند
از طرف دیگر بر اساس توافق ترجیحی تعرفه وارداتی که بین ایران و ترکیه منعقد شده، ترکها از تخفیفهای بسیار مناسبی برای صادرات کالاهای خود به ایران بهره مند شده‌اند اما گویا فرصت تجارت از طریق مناطق آزاد آنها را به فکر واردات از مسیرهای دیگر انداخته است. طبق توافق وزارت صنعت ایران اقلام مشمول موافقت‌نامه، انواع پوشاک بوده و در حال حاضر حقوق گمرکی انواع البسه بر اساس قانون امور گمرکی ۴% و سود بازرگانی آن ۵۱% است که با اعمال ۴۰% تخفیف موافقت‌نامه برای سود بازرگانی حقوق ورودی قابل پرداخت برای پوشاک تولید ترکیه قریب به ۳۵% از ارزش آن خواهد بود. بدیهی است که این تخفیف در شرایطی قابل‌اعمال است که پوشاک وارده دارای گواهی مبدأ معتبر از اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ترکیه باشد تا بدین‌وسیله ضمن رعایت قوانین و مقررات منطق موافقت‌نامه ترجیحی بر اساس کشور واقعی سازنده کالا تحقق یابد.
سود ۳۵ درصدی تجارت از طریق مناطق آزاد برای ترکها
اما ازآنجاکه حداکثر عوارض پرداختی برای پوشاک در بدو ورود به مناطق آزاد ۵% ارزش است صادرکنندگان ترکیه پوشاک خود را به مناطق آزاد ماکو، ارس و جلفا صادر و ازآنجا نیز پوشاک ترکیه‌ای در قالب کالای همراه مسافر، بدون پرداخت ۳۵% حقوق ورودی به گمرک جمهوری اسلامی ایران و با استفاده از معافیت مسافری به سرزمین اصلی وارد می‌نمایند و با این رویه توازن تجاری یکسویه به نفع ترکیه فراهم می گردد.
